 |
"Er gleed een sidderaal van onder aan zijn ruggengraat naar boven, in steeds grotere cirkels. Was het van de kou? Van angst? Van opwinding misschien, of van boosheid? Of was het van likkebaardende drilborende stuiptrekkende sensatie? Ja en ja en nog meer ja. Het was van dat alles tegelijk."
Als Gijs (11) - de gewoonste jongen van Drenthe - ontdekt dat hij door zijn stoere klasgenote Dietie een geheime dierenbevrijdingsorganisatie is binnengelokt, heeft hij het gevoel dat zijn leven eindelijk iets voorstelt. Als iemand over honderd jaar zijn dagboek leest, dan moet diegene wel denken: "Allemachtige wissewezels nog aan toe, wat een wáánzinnig leven."
Wat schrijft Mariken Jongman toch heerlijk fris, energiek en geestig. Dat wisten we al van haar prikkelende puberromans als 'Rits' en 'Kiek', maar dit boek bruist van het taalplezier. "Zo raasde, roosde en zwoof hij over de weg", staat er, als Gijs 's nachts op een snorfiets door het dorp sjeest. Zijn opwinding spat van die zin. Bij Dieties oma thuis hangt de 'lekkerbekkende, hoektanddruipende geur' van versgebakken koekjes, Dietie kijkt Gijs 'ijsklompig' aan, en als zijn ouders naar Meppel zijn vertrokken, zijn ze 'eindelijk opgemeppeld'.
De rebelse Dietie is een bevlogen dierenactiviste: "Vermoorde dieren, in stukken gehakt. Dat noemen ze vlees." Het liefst zou ze alle dieren in gevangenschap bevrijden. Die boodschap is duidelijk, maar Jongman voorkomt dat het boek een al te pamflettistisch karakter krijgt door vanuit Gijs te vertellen. Hij heeft nog nooit serieus over dierenwelzijn nagedacht. Gijs houdt van dieren, maar verandert niet meteen in een vegetariër en twijfelt ook aan de doeltreffendheid van Dietie's acties. Als zij te ver dreigt te gaan, verzint hij een nieuw plan om aandacht te vragen voor dierenleed.
Toch vormt dat actuele avontuur niet de kern van het boek. Eigenlijk gaat het over vriendschap, vertrouwen en verraad. En over een jongen die begint te puberen. Dat Gijs 'geschikt' wordt geacht voor stiekeme nachtelijke acties, is voor hem nog belangrijker dan het doel. Het geeft hem voor het eerst het gevoel een eigen leven te hebben, los van volwassenen. Prachtig hoe Gijs zijn ouders daarom opeens bij hun voornamen gaat noemen en over hen spreekt als 'die mensen'. "Gek, 'die mensen'. Zo had Gijs nog nooit over zijn ouders gedacht. Want het waren geen mensen, het waren ouders."
Mariken Jongman: Alle Dieren Levend En Vrij. Lemniscaat, Rotterdam. 236 blz. euro 13,95. Vanaf 10 jaar.
Lees ook de recensies over andere boeken van Mariken Jongman:
|