 |
Historici bakkeleien nog steeds over de vraag of Koning Arthur echt heeft bestaan. Er schijnt enig discutabel bewijs te zijn dat hij een Romano-Britse krijgsheer was die het ergens rond 500 na Christus in Brittannië opnam tegen de Saksen. Anderen beweren dat Arthur in een verhaal is geboren. Philip Reeve combineert deze zienswijzen in de meesterlijke jeugdroman 'Arthur ontmaskerd'.
De Arthur in dit boek is verrassend genoeg eens niet de edelmoedige vorst die we kennen. Hij is een onbehouwen legeraanvoerder die, vervuld van machtswellust, plunderend door Brittannië trekt en van landheren belasting eist in ruil voor bescherming tegen de Saksen. Dat het volk desondanks ontzag heeft voor Arthur, heeft hij te danken aan Myrddin. Deze bard houdt als een mannetjesmaker avant la lettre de reputatie van zijn heer gezond door hem in zijn verhalen af te schilderen als een held. Hij bedenkt ook trucs die Arthur bij leven al een mythische status opleveren.
De tienjarige Gwyna raakt betrokken bij één van Myrddins toneeltjes. Ze moet onder water door een meer naar Arthur zwemmen en hem met één hand boven het oppervlak een zwaard aanbieden. Dit alles terwijl diens mannen en een vijandelijk leger toekijken. Een nieuwe legende is geboren: de Vrouwe van het Meer schenkt Arthur een zwaard.
Op dit soort gebeurtenissen slaat het 'ontmaskeren' uit de titel. Reeve geeft in zijn verhaal op eigenzinnige wijze invulling aan het ontstaan van de legenden die wij nog navertellen. Gwyna reist als jongen met Arthurs leger mee en ziet hoe al het bedrog, de mislukkingen en wreedheden door Myrddin kunstig worden omgesmeed tot heroïsche verhalen.
Vele personages vallen daardoor van hun mythologische voetstuk. Myrddin (Merlijn) is geen tovenaar, maar slechts een sluwe vos. Gwenhwyfar (Guinevere) doet in Reeves versie de betekenis van haar naam eer aan: ze is een witte schim, een magere vrouw van middelbare leeftijd, die spottend 'de reiger' wordt genoemd.
Toch maakt juist deze aanpak het boek zo geslaagd: je hebt het gevoel een spannend kijkje achter de schermen te krijgen en het enige échte verhaal te lezen. Vooral omdat het zo overtuigend en beeldend is opgeschreven: je ruikt de paarden, hoort het wapengekletter tijdens een bloedige veldslag en voelt de klamme Britse mist om je heen. Pas als je het nawoord leest, besef je dat Philip Reeve geen haar beter is dan Myrddin. Ook hij weet niet hoe het echt is gegaan en vertrouwt op de kracht van verhalen.
Philip Reeve: Arthur ontmaskerd. Facet, Amsterdam. ISBN 9789050165167; 247 blz. € 19,95. Vanaf 12 jaar.
Lees ook de recensies over andere boeken van Philip Reeve:
|