 |
De Egyptische revolutie is een prachtig onderwerp voor een adolescentenroman. Het waren tenslotte overwegend jongeren die in 2011 de massale demonstraties tegen president Mubarak aanvoerden. Volwassen worden tijdens een turbulent kantelpunt in de geschiedenis: daar zit een belangrijk verhaal in.
In het jeugddebuut van politicoloog Monique Samuel (1989), zelf half-Egyptisch en veelgevraagd talkshowgast rond dit thema, blijft het helaas bij aanzetten tot dat potentieel indrukwekkende verhaal. Dat komt vooral door de veel te ambitieuze opzet: in amper 130 bladzijden wil Samuel maar liefst vier jongeren uit Alexandrië portretteren, voor en tijdens de betogingen.
De christelijke Samya is verliefd op Mohammed, maar weet dat hun liefde geen kans heeft, omdat hij moslim is. Wat ze níet weet is dat Mohammed verboden gevoelens koestert: “Abdelrahman is zijn boezemvriend. Meer nog… Nee, niet aan denken!” Bovendien worstelt hij met zijn toekomstdroom: hij wil danser worden, maar moet de winkel van zijn vader overnemen.
Mohammeds opstandige zus Layla gaat gebukt onder de conservatieve rolverdeling tussen man en vrouw, gelooft niet in Allah en blogt onder pseudoniem over haar leven. Abdelrahman, ten slotte, is fanatiek gelovig en wil iets doen aan de corrupte politiek in zijn land.
Elk portret had een roman op zich kunnen worden, maar in dit korte bestek blijven de personages oppervlakkig en clichématig. Samuel maakt je geen deelgenoot van hun ontwikkeling: allemaal staan ze bij aanvang van het boek al op het punt over te koken. Wat mist is aanloop, de langzame groei van frustratie, wanhoop en het verlangen naar verandering. “De rek is eruit, het geduld is op. De mensen zijn het zat!”, staat er, maar dat vóél je niet.
Zo benoemt Samuel wel meer, wat een kinderlijke, boodschapperige toon tot gevolg heeft: “Het lijkt mij heerlijk om (…) te voelen hoe het is om echt helemaal vrij te zijn“, schrijft Layla. Of deze uitleg, die beter past in een lesboek voor de basisschool: “(…) de Egyptische overheid heeft stomme fouten gemaakt, te hard op mensen ingeslagen, waardoor het volk steeds bozer is geworden. Woedend zelfs.”
Met de couleur locale zit het wél goed: Samuel roept een levendig beeld op van Egypte. Jammer dat ze niet heeft gekozen voor één van de vier personages en daarmee meer de diepte is ingedoken.
Monique Samuel: Dansen tussen golven traangas. Querido, Amsterdam. 127 blz. € 14,99. Vanaf 14 jaar.
Lees ook het interview van Bas Maliepaard met Monique Samuel uit 2012:
|