De castraat - Joyce Pool

'Castraat in Florence'
Door Bas Maliepaard

Trouw Boeken, 26 januari 2013

Vorige

Florence, 1698: Angelo (12) ontwaakt in het conservatoriuminternaat met een brandende pijn in zijn liezen. Zonder zijn medeweten is hij ontmand. Al meent de pater aan zijn bed dat er ‘voor zijn eigen bestwil’ een ‘overbodig stukje’ van zijn lichaam is weggesneden.

Deze pakkende proloog maakt nieuwsgierig, maar haalt helaas wel de angel uit de daarop volgende reconstructie. Joyce Pool blikt uitvoerig terug op Angelo’s leven als begaafde koorknaap en zoon van een arme leerlooier en vertelt hoe hij in het conservatorium terechtkomt. Ze schetst een heel aardig tijdsbeeld, maar omdat je Angelo’s lot al kent, wil de terugblik maar niet spannend worden.

Zelfs de dood van Angelo’s vader heeft Pool al weggeven in de proloog, dus ook die komt niet hard aan. De soms ongeloofwaardige dialogen doen het drama evenmin goed. ‘Nee! Nee! Nee!’, schreeuwt Angelo’s zus, als ze haar dode vader ziet liggen. Waarop een buurvrouw plompverloren zegt: ‘Het is vreselijk meisje (…) maar gebeurd is gebeurd.’

Pas in deel twee komt Pool op stoom, alsof dan het verhaal begint dat ze echt wil vertellen. Het is vier jaar na de castratie en Angelo maakt furore als talentvolste conservatoriumstudent. Ondertussen worstelen hij en zijn jaargenoten met hun afwijkende lichamelijke ontwikkeling, ontluikende seksualiteit en plaats in de wereld. Jammer dat die innerlijke strijd, die bij een castraat dubbel zo interessant is, zo vlak blijft en daardoor nauwelijks beklijft. De thematiek sluit aan bij de belevingswereld van jongvolwassenen, terwijl de toon en uitwerking passen bij een jeugdboek voor 12-plussers.

Als de Toscaanse prins Fernando De’ Medici Angelo uitnodigt aan zijn hof, neemt de spanning toe. De prins – die in de geschiedenis bekend staat om zijn affaires met mannen en castraten - blijkt meer dan alleen muzikale motieven te hebben. Hij belooft Angelo een glansrijke carrière en bijstand voor zijn armlastige zus als de jongen zijn minnaar wordt.

Hier maakt Pool Angelo’s verstikkende dilemma goed voelbaar: hij walgt van de herenliefde en is bovendien verliefd op de dochter van componist Scarlatti. Maar hoe reëel is het dat zij een mismaakte man wil? Een normaal, zelfstandig leven opbouwen is sinds de ontmanning zo goed als uitgesloten. Dat Angelo uiteindelijk toch min of meer zijn eigen weg gaat, komt dan ook wat te gemakkelijk over.
 
Joyce Pool: De castraat. Lemniscaat, Rotterdam. 285 blz. € 17,95. Vanaf 15 jaar.

 

© Bas Maliepaard 2023 | Disclaimer | Ontwerp - pmsmt