 |
Vlak buiten een Limburgs dorp staat Negen Open Armen, het huis dat de bewoners met z'n negenen precies kunnen omhelzen. Fing woont er eind jaren dertig met vier broers, twee zussen, de Pap en oma Mei. Het is een haast sprookjesachtige plek waar het gonst van de verhalen. En meestal is niet helemaal duidelijk of die voortkomen uit de fantasie van oma en de kinderen of waar gebeurd zijn.
Maar in dit aangrijpende vervolg op Lindelaufs magisch-realistische debuutroman 'Negen open armen' ontkomt niemand aan de 'echte werkelijkheid'. De inval van de Pruuse (Duitsers) maakt een eind aan de tamelijk onbezorgde kindertijd van Fing en haar zusjes Jes en Muulke, met wie ze een drie-eenheid vormt. ,,Toen het oorlog werd, was het alsof de tijd aan een slap touw had vastgezeten en nu met een gonzende ruk strakgetrokken werd."
Fing krijgt een betrekking bij de Sigarenkeizer, als huishoudelijke hulp en als speelkameraad van het vervelende Duitse nichtje van zijn vrouw. Wat deze Liesl in Limburg doet en waarom ze zich zo onberekenbaar gedraagt, wordt Fing pas duidelijk als de vervolging van de Judde (Joden) grimmiger wordt en het meisje plotseling verdwijnt.
Een grote kwaliteit van het boek is dat het de oorlog nu eens niet alleen van de 'spectaculaire' kant laat zien. Het leven in het dorp gaat ook gewoon door. Je zou zelfs kunnen zeggen dat dit meer een initiatieroman is dan een klassieke oorlogsroman. Eigenlijk draait het om Fings volwassenwording.
Lindelauf beschrijft zeer precies en invoelbaar hoe ze de grens naar de puberteit oversteekt en zich losmaakt van haar zusjes. Ze vindt het plotseling kinderachtig dat ze 's avonds de huisgeesten welterusten zeggen, ze krijgt 'de vloed', wordt verliefd en beseft uiteindelijk: ik ben geen kind meer.
Er zijn maar weinig schrijvers die hun personages zo adembenemend levensecht en origineel kunnen portretteren als Lindelauf. Neem stugge oma Mei, die onverstoorbaar het gezin runt. "Ze behandelt het leven als een lastige peuter", staat er. En als oma toch laat zien dat ze het moeilijk heeft: "Als altijd leek haar verdriet een geleend verdriet. Als een dure jurk die ze weer in goede staat terug moest geven."
Op bijna elke bladzijde van deze weergaloze roman staan dit soort schitterende zinnen - sfeervol doorspekt met Limburgs, Jiddisch en Duits - die je met een nieuwe blik naar de wereld en het leven laten kijken. En dat is wat grote literatuur vermag.
 This review is available in English. Please click here.
Lees ook de recensies over andere boeken van Benny Lindelauf:
|