 |
Aan een tekst kun je vaak in één oogopslag zien wat het is, schrijft Ted van Lieshout in 'Driedelig paard'. Of je met een brief te maken hebt, met een gedicht of een boodschappenlijstje. De teksten in dit boek ontberen die kenmerken: ze zien er allemaal uit als rechte blokken.
Van Lieshout noemt ze 'blokgedichten', al neigt de inhoud vaker naar proza dan naar poëzie. De tekstblokken zien er op het eerste oog ondoordringbaar uit, maar wie begint te lezen, ervaart hoe spannend dit vormexperiment is. Elke tekst is een ontdekkingstocht: wie is de schrijver en aan wie is de tekst gericht?
Langzaam ontvouwen zich geestige, licht absurdistische verhalen, anekdotes, brieven, opsporingsberichten, gebeden, monologen en zelfs reclameteksten, zoals die voor 'extra geconcentreerd bronwater' waar je de helft minder van naar de wc hoeft. Vermakelijk commentaar op de volksverlakkerij in de reclame-industrie.
Maatschappijkritiek vind je vaker in deze bundel, soms nog scherper, bijvoorbeeld in het voorstel van een bejaardentehuis om lastige bewoners te laten 'inslapen' of desnoods het hele huis te 'ruimen' om aan hun bezuinigingsverplichting te voldoen.
De kracht van de blokgedichten is dat ze op een hilarische manier ontregelen. Herkenbare voorvallen worden omgedraaid, uitvergroot en tegendraads beschreven. Neem de moeder die haar kind op volstrekt onpedagogische wijze meedeelt dat de tekening die hij haar op Moederdag heeft gegeven van zeer geringe kwaliteit is. "Ik vraag me af hoe jij het zou vinden als ik op je verjaardag aan zou komen zetten met een slordige tekening. Nou, het huis zou te klein zijn."
De (gespannen) moeder-zoonrelatie is een thema dat vaker bij Van Lieshout terugkomt. Maar ook de toon is telkens onmiskenbaar de zijne: prikkelend, venijnig of verongelijkt, pedant, bijdehand en soms onverwacht verstild en ontroerend. Zoals in het meest poëtische blokgedicht: "Zal er ooit iemand zijn die voor het raam zit en naar buiten kijkt en dan gelukkig is omdat ik buiten aan het lopen ben en dat een mooi gezicht vindt?"
In veel teksten tast Van Lieshout de grens tussen de realiteit en de kinderlijke fantasie af door te variëren op (elementen uit) bekende sprookjes. Soms verwijst hij naar eigen werk. Tussen de blokgedichten staan ook nog oogstrelende 'beeldsonnetten', waarin de vorm juist wél belangrijk is. Het zijn gefotografeerde voorwerpen, zoals tomaten of schelpen, die in sonnetvorm zijn gerangschikt. 'Driedelig paard' vernieuwt, verrast en inspireert op alle fronten.
Dit boek werd op 1 maart 2012 bekroond met de Woutertje Pieterse Prijs.
Ted van Lieshout: Driedelig paard. Leopold, Amsterdam. ISBN 9789025857806; 87 blz. € 13,95. Vanaf 11 jaar.
 This review is available in English. Please click here.
Lees ook de recensies over andere boeken van Ted van Lieshout:
|