| Publicaties | » Trouw recensie |
Het koeienparadijs - Bibi Dumon Tak
'Dumon Tak stapt geloofwaardig in het koeienbrein'
Door Bas Maliepaard
Trouw Boeken, 2 december 2017
Vorige
 |
Het schrijverschap van Bibi Dumon Tak begon met een koe. In de krant las ze over rund Viktoria: ontsnapt uit een slachthuis, zes dagen voortvluchtig, maar eenmaal gevangen naar koeienrusthuis De Leemweg in het Friese Zandhuizen gebracht - een unieke plek in ons land. Na een bezoek aan Viktoria raakte Dumon Tak geïnspireerd tot ‘Het koeienboek’ (2001), haar eerste non-fictiekinderboek, dat haar meteen een Zilveren Griffel opleverde. Later volgde ‘Rundreis om de wereld’ (2005) en nu is er ‘Het koeienparadijs’ met empathische portretten van Leemweg-koeien: alle afgedankt, verwaarloosd of aan de slacht ontkomen. Bijzonder is dat Dumon Tak hun levensverhalen door de ogen van de runderen zelf opschrijft. Ze begeeft zich daarmee - met succes - in het schemergebied tussen fictie en non-fictie: je leert de koeienkarakters van binnenuit kennen en leeft met ze mee. De stralend heldere foto’s van Hans van der Meer verdubbelen dat effect: de koeien kijken je bijna allemaal innemend aan. Veel portretten ontroeren daardoor behoorlijk, zoals dat van Sjoukje 214, die na zestien jaar, meer dan tien kalfjes en 114.630 liter melk eindelijk mocht uitrusten. “Hoeveel moet je van jezelf weggeven voordat het opvalt?”, vroeg ze zich al af - een prachtige, geladen Dumon Tak-zin. Nu mag ze in het rusthuis met haar hoeven in het zand staan en zich ontfermen over een kalf. “Ik had geen melk meer voor haar, maar wel ruim tien kalfjes aan moederliefde”, want haar eigen kinderen had ze nooit langer dan een paar uur bij zich. Wat er omgaat in een koeienbrein is een raadsel, maar de invulling van Dumon Tak komt plausibel en niet té menselijk over. Zo is koe Tolbert verrast als ze mensen melk ziet drinken: “Ik had me nooit afgevraagd waar mijn melk bleef nadat ik was gemolken.” En de runderen hebben in de gaten dat stalgenoten die eenmaal in een vrachtwagen stappen nooit meer terugkomen, maar van slachthuizen weten ze dan nog niets.
Tolbert heeft het geluk gehad dat ze mocht uitstappen in het koeienparadijs: “En dat is zoiets als uitademen. En uitademen is zoiets als thuiskomen. Thuiskomen om voorgoed te blijven.” Als je dit warme boek uithebt, gun je elke koe zo’n plek.
|
© Bas Maliepaard 2023 | Disclaimer | Ontwerp - pmsmt