Je bent super... Jan! - Harmen van Straaten

'Laks jatwerk'
Door Bas Maliepaard

Trouw Boeken, 5 oktober 2013

Vorige

Als het Kinderboekenweekgeschenk het visitekaartje van de jeugdliteratuur moet zijn, dan maakt die voor het tweede jaar achtereen geen beste indruk. ‘Je bent super… Jan’ van veelschrijver en –tekenaar Harmen van Straaten is een weinig authentiek, houterig geschreven avonturenverhaal vol toevalligheden en losse eindjes.

Het is het vierde deel in een reeks over Super Jan, die Supermankrachten krijgt als iemand om hulp roept. Dat is al een weinig origineel gegeven, maar Van Straaten leent nog meer bij de grote meesters. Jans ouders zijn op reis verdwenen en dus wordt hij op internaat IJsendoorn geplaatst. Schoolhoofd mevrouw De Beuker blijkt een slap aftreksel van juffrouw Bulstronk uit Roald Dahl’s ‘Matilda’. Ze beukt niet, maar trekt slechts aan oren. Waar Matilda zich onder andere wreekt door met haar krachtige blik een glas water met een salamander erin over Bulstronk te laten vallen, duwt Jan op afstand een vissenkom over De Beuker heen.

Er gebeuren rare dingen op de kostschool. Zo staat er plotseling een tekst op een muur: ‘Pas op voor de wraak van IJsendoorn’. Eronder hangt een dode kraai. Waar hebben we dat eerder gelezen? In J.K. Rowlings’ ‘Harry Potter en de geheime kamer’, al hing er op toverschool Zweinstein een dode kat onder de boodschap. Ook sommige personages lijken uit de Potterboeken weggelopen, al zijn ze hier van bordkarton: pester Sebus Archibald is de Draco Malfidus van Jans school en conciërge Napoleon lijkt op die van Zweinstein.

Van Straaten recyclet ook nog zijn eerdere boeken over Super Jan. In ‘Super Jan en het griezelkasteel’ vliegt Jan bijvoorbeeld rond met een laken over zich heen, waardoor mensen hem aanzien voor een spook. Hetzelfde misverstand komt hier terug.

Het verhaal zelf is ondoordacht. Jan en medeleerling Neus komen erachter dat De Beuker en Napoleon inbrekers zijn en besluiten hen te vangen. Neus blijkt eerder de tekst op de muur te hebben geschreven, om de dieven ‘af te schrikken’. Waarom zegt die tekst dan niets over de inbraken? En waaróm stelen De Beuker en Napoleon eigenlijk?

Het is te hopen dat boekenweekorganisator CPNB voor volgend jaar een literair begaafde auteur vraagt, die zich er minder makkelijk vanaf maakt. Anna Woltz, Harm de Jonge, Koos Meinderts, er zijn er genoeg.
 
Harmen van Straaten: Je bent super… Jan. CPNB, Amsterdam. 96 blz. Vanaf 7 jaar. Van 2 t/m 13 oktober gratis bij besteding van ten minste € 10,- aan kinderboeken.

Lees ook de recensies over andere boeken van Harmen van Straaten:

 

© Bas Maliepaard 2023 | Disclaimer | Ontwerp - pmsmt