 | Volkomen onverwacht ging de Woutertje Pieterse Prijs vorige week naar de relatief onbekendeschrijfster Carli Biessels. Haar novelle 'Juwelen van stras' kwam niet voor op de favorietenlijstjes uit het kinderboekencircuiten is door geen enkele landelijke krant besproken. Dat laatste was misschien niet geheel terecht, want het is een fijnzinnig, ingetogen verhaal dat de 'stille' kant van de Tweede Wereldoorlog belicht: de binnenwereld van een Joods meisje van een jaar of zes. Maar om dit boekjeeen 'literair meesterwerkje' te noemen, zoals de jury doet, en het ook nog uit te roepen tot beste kinderboek van het afgelopen jaar, gaatmij veel te ver.
In sobere scènes beschrijft Biessels hoe Elske op een dag naar 'het grote huis' van tante Gé en oom Kas wordt gebracht. Zij zijn geen echte familie, maar Elske moet doen alsof. Wat er met haar ouders en broers is gebeurd, blijft in het midden, het meisje vraagt er ook niet naar. En geen van de volwassenen doet een poging zaken te verklaren of uitzicht te bieden op een hereniging.
Elske put troost uit het gescharrel van de eenden bij de vijver, de roep van de klaagvogel, uit een boek met mooie Perzische prenten en uit de briefwisseling met een oom, die haar een vogeltje van stras cadeau heeft gedaan. Als een andere onderduiker haar het verhaal vertelt van een gebroken rietstengel langs een bevroren slootkant, leert Elske haar eigen situatie te begrijpen. Ook zij is in tweeën geknakt en wacht op het voorjaar. Dat is typisch Biessels: zintuiglijke, dromerige, bijna poëtische ervaringen hebben doorgaans een grote impact op haar personages.
Het perspectief van het naïeve kind dat weinig van de oorlog begrijpt, is niet zo origineel als de jury in haar rapport wil doen geloven. De novelle doet wat dat betreft meteen denken aan 'De wereld van Sophie' van An van 't Oosten en 'Duveke' van Elly de Vries, waarin ook vijf/zesjarigen de hoofdrol spelen. Het boekje onderscheidt zich eerder door de naar binnen gekeerde, zeer bedachtzame toon; het verhaalblijft erg 'in het hoofd' van Elske. Dat kan mooi zijn, zolang het verhaal maar ergens wortel schiet. De interactie en confrontatie met derealiteit krijgen bij Biessels nauwelijks ruimte. Het echte drama gaat daardoor zozeer schuil in symboliek en metaforen dat het nauwelijksnog indruk maakt.
Lees ook de recensie over een ander boek van Carli Biessels: |