 |
Moet je kinderen van een jaar of zeven al vertellen over de Tweede Wereldoorlog? Het antwoord zal voor elke ouder anders zijn, maar feit is dat onder de duizenden bezoekers van herinneringsoorden als Kamp Westerbork veel jonge kinderen zijn, voor wie het 'grote' verhaal over de oorlog nog te complex en te gruwelijk is.
Martine Letterie vertelt in 'Kinderen met een ster' speciaal voor hen over zes Joodse kinderen die in Westerbork gevangen zaten. Ze slaat daarbij precies de juiste toon aan: helder en dicht bij de belevingswereld van zesjarigen, die vaak met een ontroerende onbevangenheid naar de oorlog kijken.
"Hoe kun je zien of iemand een Duitser is?", vraagt Rosa, en raakt daarmee aan de kern van de oorlogswaanzin: zo verschillend zijn we niet - een boodschap die in meer verhalen terugkomt. Even later staat er dat het meisje al twee woorden kan lezen: haar eigen naam en 'jood'. Dat staat op de ster op het jasje dat ze voor haar zesde verjaardag krijgt: "'Prachtig!' (...) 'Nu heb ik een eigen ster!' Als Rosa weer gaat zitten, ziet ze dat mama tranen in haar ogen heeft."
Dat soort schrijnende scènes maken dit boek ook (of misschien wel vooral) de moeite waard voor oudere lezers, die de geschiedenis kennen. Voor jonge kinderen schetst Letterie die achtergrond zeer eenvoudig: de baas van Duitsland geeft Joden de schuld van alles wat niet goed gaat en wil Nederland inpikken.
Eerst gaat het over de periode waarin Joden steeds minder mogen. Jules moet bijvoorbeeld een uur lopen naar zijn vriendje, omdat hij niet meer met de tram mag. Dan volgt het leven in Kamp Westerbork, waar schoolklasjes zijn met steeds minder leerlingen. Die worden opgehaald met de trein - dreiging en verdriet zijn voelbaar, maar wat er daarna precies met ze gebeurt, blijft onbesproken. Eén keer vangen we er een glimp van op, als Bennie na de Bevrijding refereert aan dat 'andere kamp' waar het nog erger was en waar zijn moeder is doodgegaan.
Een pluim voor tekenaar Rick de Haas, vooral bekend van 'Mees Kees', die hier kinderlijke vrolijkheid, maar ook de bedrukte stemming vangt. Soldaten laat hij - slim, want niet té angstaanjagend - alleen op de rug zien.
Martine Letterie: Kinderen met een ster. Ill. Rick de Haas. Leopold; 88 blz. € 13,99 Vanaf 7 jaar.
Lees ook de recensies over andere boeken van Martine Letterie:
|