 |
Vier jaar na haar hartverscheurende young adult-boek ‘Dit is geen dagboek’ komt Erna Sassen opnieuw met een heftige roman, die haar uitgever in het persbericht autobiografisch noemt. Wat precies waargebeurd is, blijft het geheim van de schrijver. Maar wie de studietijd van Sassen naast die van hoofdpersoon Reva legt en ziet dat alle namen in het boek mysterieus zijn afgekort, krijgt het vermoeden dat het hier weleens om een tamelijk rancuneuze sleutelroman kan gaan – hoogst ongebruikelijk in de jeugdliteratuur.
In het boek reconstrueert twintiger Marjolijn hoe haar complexe zusje Reva mentaal zo kon ontsporen dat ze in een psychiatrische inrichting moest worden opgenomen. Reva volgt de theaterschool. Ze is extreem onzeker, angstig en lijdt aan een eetstoornis: zes jaar lang kotst ze dwangmatig meerdere keren per dag.
Ze heeft ook ‘iets raars’ met seks, sinds ze op school verliefd werd op haar leraar natuurkunde, die haar vervolgens seksueel misbruikte. Marjolijn constateert dat seks voor Reva een middel is geworden om liefde te vragen, om bevestiging te krijgen.
Dat het niet zo werkt, dringt niet tot haar door. Marjolijn schampert: “Wordt dat je nieuwe levensdoel: mensen die niet van je houden overhalen dat wel te doen?”
Het gaat bergafwaarts als ze op de toneelschool opnieuw verliefd wordt op een docent (‘een perverse, gestoorde en zeer gevaarlijke gek’, in Marjolijns woorden) die zich afwisselend vaderlijk en intimiderend gedraagt. Reva raakt volkomen de weg kwijt.
Door Marjolijn als verteller op te voeren, brengt Sassen lucht in het loodzware verhaal. Marjolijn krijgt zelf weinig profiel, maar analyseert scherp en met de nodige nuchtere ironie. Toch zet deze constructie Reva, om wie het eigenlijk gaat, te veel op afstand, waardoor je haar ellende moeilijk navoelt. De titel is veelzeggend: Reva écht doorgronden lukt niet.
Met haar gedurfde, genadeloze toon en het subtiele spel met de chronologie maakt Sassen wél indruk. Ze laat bovendien zien hoe moeilijk het kan zijn om je los te maken van andermans oordeel en het leven aan te gaan.
De vraag is wel waarom dit boek niet nadrukkelijker voor (jong)volwassenen in de markt is gezet. Het ziet eruit als een hip jeugdboek, terwijl het over studerende twintigers met behoorlijk volwassen problemen gaat.
Erna Sassen: Kom niet dichterbij. Leopold, Amsterdam. 139 blz. € 14,99. Vanaf 16 jaar.
Lees ook de recensies over andere boeken van Erna Sassen:
|