 |
Tijdens een ochtendwandeling stapt Ida de Graaf (83) een spoorwegovergang op en meteen beginnen de bomen te rinkelen. Eva (16) fietst dan net naar school en ziet het gebeuren. Ze aarzelt geen moment en sleurt de vrouw van de rails.
De dagen erna groeit ze uit tot een lokale heldin: ze komt op regio-tv, in de krant en krijgt een onderscheiding van de gemeente. Eva voelt zich er hoogst ongemakkelijk bij. Dat wordt erger als ze bij mevrouw De Graaf op bezoek gaat. Eva blijkt haar maar ten dele een dienst te hebben bewezen, want Ida is klaar met leven.
Ziedaar het opmerkelijke uitgangspunt van de eerste young-adultroman van Koos Meinderts, in wiens kinderboeken de dood ook vaak een rol speelt. In zijn kenmerkende heldere stijl, met af en toe een filosofische gedachte of poëtische zin, vertelt hij het verhaal van Eva, de ik-persoon, in de tegenwoordige tijd, en dat van Ida in de verleden tijd. Tussendoor belicht hij in sfeervolle flashbacks verschillende periodes uit het bewogen leven van de bejaarde vrouw.
Een mooie, prikkelende opzet, maar het boek is desondanks toch vooral een sensitief portret van Ida geworden. Eva’s belevenissen (die er een jongerenboek van moeten maken) zijn onderhoudend en levensecht, maar staan teveel in dienst van Ida’s verhaal. Als personage blijft Eva bovendien aan de oppervlakte. Ze maakt nauwelijks ontwikkeling door: hoe Ida’s doodswens haar blik op leven en dood verandert, blijft bijvoorbeeld onduidelijk.
Ida’s verhaal geeft het boek meer diepte, ontroert soms en stemt tot nadenken over een controversieel thema: het leven als plicht of keuze. Meinderts zet Ida overtuigend neer als een eigengereide vrouw, die altijd haar eigen keuzes heeft gemaakt: naar de kunstacademie, geen kinderen, naar Spanje verhuizen. Nu houdt de dichtregel van J.C. Bloem haar wakker: “Denkend aan de dood kan ik niet slapen, en niet slapend denk ik aan de dood.”
’s Ochtends staat Ida op met de gedachte dat ‘het-de-dag-doorkomen’ weer is begonnen. Ze heeft een hekel aan het zorgflat-leven, dat fijn ironisch wordt beschreven. Ook al kent Ida geen grote ouderdomsklachten en is ze niet depressief: ze vindt het leven mooi geweest. “Wat haar betrof was de wedstrijd gelopen, de scheidsrechter mocht affluiten.”
Koos Meinderts: Lang zal ze leven. De Fontein, Utrecht. 152 blz. € 13,99. Vanaf 15 jaar.
Lees ook de recensies over andere boeken van Koos Meinderts en Annette Fienieg:
|