 |
Vijf lange oorlogsjaren was Wojtek soldaat der eerste klasse bij het Tweede Poolse Korps, afdeling bevoorrading. Hij hield van bier en sigaretten en was vooral goed in bommen sjouwen. Dat lijkt misschien niet bijzonder, maar soldaat Wojtek had een vacht, twee klauwen en een bek vol scherpe tanden. De Syrische bruine beer werd in 1942 door een groep Poolse soldaten in Iran gekocht en groeide uit tot hun steun en toeverlaat.
Het is Dumon Tak opnieuw gelukt een bijna ongeloofwaardig waargebeurd dierenverhaal op het spoor te komen. Eerder presenteerde ze al een reeks geestige dierportretten in 'Bibi's bijzondere beestenboek' en 'Laika tussen de sterren'. In dat laatste Kinderboekenweekgeschenk kwamen al oorlogsdieren voor. Maar anders dan die korte, journalistiek getinte verhalen over heldhaftige postduiven, honden en katten, krijgt de wonderlijke geschiedenis van Wojtek de vorm van een roman.
De eerste vijftig bladzijden (en daarna ook nog wel eens) blijft Dumon Tak nog iets te veel hangen in de documentaire-achtige toon die we van haar gewend zijn. Ze verzint wel dialogen en beschrijft de omgeving, maar kruipt niet echt in de hoofden van haar personages. Ze schetst in grote lijnen de oorlogssituatie en vertelt hoe soldaten Pjotr, Stanislav, Lolek, Pawel en Janoesj de beer kopen en grootbrengen met melk uit een wodkafles.
Al haalt Wojtek kattekwaad uit, van de hoge bazen mag hij blijven. Hij sluit vriendschap met de soldaten en een dalmatiër in het kamp, maar legeraap Kaska, die rondrijdt op een hond ter grootte van een kalf, kan hij niet uitstaan.
Het Tweede Poolse Korps lijkt wel een circus en Dumon Tak beschrijft het geweldig grappig en beeldend. Als de dalmatiër in de sneeuw ligt, staat er bijvoorbeeld: "Het leek wel of iemand met zwarte confetti had gestrooid."
Toch zit de kracht van het verhaal vooral in de spaarzame scènes waarin je deelgenoot wordt gemaakt van de gevoelens en gedachten van de soldaten. Dán komt het verhaal echt dichtbij en voel je dat Wojtek voor de soldaten meer is dan zomaar een mascotte of speelkameraad. Zoals wanneer Pjotr in bed aan thuis denkt en 'zijn gedachten op hol slaan in het donker'. Hij kruipt dicht tegen Wojtek aan en put troost uit de lome hartslag van de beer. Dat prachtige, veelzeggend moment laat zien dat Dumon Tak niet bang hoeft te zijn voor dat ene extra schepje fictie.
Lees ook de recensies over andere boeken van Bibi Dumon Tak:
|