Spiegeljongen - Floortje Zwigtman

'Het vergt moed om gelukkig te worden'
Door Bas Maliepaard

Trouw boeken, 20 februari 2010

Vorige

Als er één serie adolescentenboeken is die komende Boekenweek ook in grote stapels op de volwassenenafdeling moet liggen, dan is het de imposante trilogie 'Een groene bloem', het meesterwerk van Floortje Zwigtman. De pillen omvatten het indringende relaas van de zeventienjarige Adrian Mayfield, arbeiderszoon uit victoriaans Londen, die als schildersmodel en jongenshoer verzeild raakt in de kringen rond Oscar Wilde.

In de maanden dat die beroemde dandyschrijver in de rechtszaal ten onder gaat in een sensationeel sodomieproces, probeert Adrian in de straten van de stad het noodlot te ontkomen. Ook hij houdt van mannen en van één in het bijzonder: de gegoede kunstschilder Vincent Farley. De liefde is wederzijds, al blijft Vincent in conflict met de heersende opvattingen over zijn 'ziekelijke neigingen'. Als de man Adrians hoerenverleden ontdekt, verbreekt hij vol walging de relatie en besluit hij te kiezen voor een deugdzaam huwelijksleven met een vrouw. Tot zover de inhoud van de eerste delen 'Schijnbewegingen' en 'Tegenspel'.

In dit spectaculaire laatste deel zint Adrian op wraak. Hij wil Vincent terug in zijn leven, als vriend of als vijand. Maar wat kan een straatkat beginnen tegen een telg van een invloedrijke familie? Adrian heeft maar één wapen: een schandaal veroorzaken, dat vermoedelijk ook zijn eigen ondergang betekent.

'Spiegeljongen' verkent op sublieme wijze het duistere moment waarop liefde omslaat in haat. Adrian gaat ver om zich te wreken en wordt daarin met sadistisch genoegen bijgestaan door de louche Lady Kinderly, een transseksueel die Londense achterbuurtkinderen verhandelt aan rijke mannen in Parijs. Een even griezelig als memorabel personage dat, zoals bijna alle kleurrijke figuren in de trilogie, meerdere gezichten heeft. In een gitzwarte finale op een gemaskerd bal slaat Adrian door: hij wil de wereld met aan gekte grenzende wanhoop laten zien dat Vincent bij hem hoort.

Zwigtman schrijft nietsontziend - voor de jeugdliteratuur zeker taboedoorbrekend: intens, zintuiglijk en ongelofelijk gedetailleerd over (de zelfkant van) de victoriaanse maatschappij, over de verboden liefde en seks in vele smaken: ranzig, pervers, opwindend, gepassioneerd en teder. Ze opent een overrompelende wereld waar je een paar lange leesdagen in kunt opgaan.

Maar het mooist is toch het portret van Adrian, die in weerwil van wat de maatschappij hem via het Wilde-proces duidelijk maakt, toch wil liefhebben 'zonder Gods zegen en zonder een doktersverklaring'. Het vergt, zo concludeert hij, moed om gelukkig te worden. De aangrijpende epiloog waarin Vincent als oudere man terugblikt op zijn leven en op wat er met Adrian is gebeurd, spreekt wat dat betreft boekdelen.

Lees ook de recensies over andere boeken van Floortje Zwigtman:

Lees ook het interview met Floortje Zwigtman over het eerste deel van haar Groene Bloem-trilogie: 'Schijnbewegingen':
 

© Bas Maliepaard 2023 | Disclaimer | Ontwerp - pmsmt