 |
In de stromende regen strompelt een meisje door een uitgestrekte zandvlakte. Ze weet niet wie ze is, hoe ze heet en waar ze naartoe gaat. Dan komt ze bij een hotel, gerund door een grijze vos en een witte rat, die zo groot zijn als het meisje zelf. Ze besluit er te blijven om uit te vinden wie ze is. Maar de dagen erna komen er alleen maar raadsels bij. Er is nergens een trap naar de bovenste verdieping, waar iemand de hele dag piano speelt. En wat hebben die beschreven papiersnippers te betekenen, die over de vlakte komen aanwaaien?
Op zichzelf is dit geheimzinnige sprookje al een genot om te lezen. Maar debutante Truus Matti verknoopt het in 'Vertrektijd' ook nog eens ingenieus met een realistisch verhaal over schuld en rouwverwerking.
Daarin kijkt een eveneens naamloos meisje terug op de periode voor de dood van haar vader. Hij reisde veel, maar had beloofd op haar elfde verjaardag thuis te zijn, om haar een zelfgeschreven verhaal cadeau te doen. Hij kwam niet, maar het cadeau wel, via de post. Woedend schreef het meisje haar 'rotvader' terug dat ze geen kinderachtig verhaal over pratende dieren hoefde te hebben als hij het zelf niet kwam brengen. Op die brief kreeg ze nooit meer antwoord. Haar vader verdronk kort daarna.
Al vrij snel wordt de lezer duidelijk dat het sprookje van de rat en de muis het verjaardagscadeau van vader is en dat hij zijn dochter er een rol in heeft gegeven. Zíj is het meisje dat bij het verlaten hotel aankomt. Ook is het klip en klaar dat beide verhalen de lezer stukjes van dezelfde puzzel aanreiken. Ze vertonen steeds meer frappante gelijkenissen en gaan steeds vloeiender in elkaar over. Maar toch - en dat is ongelofelijk knap aan dit boek - valt alles pas op de laatste bladzijde op z'n plek.
Het sprookje zou je kunnen opvatten als één grote metafoor voor het proces van rouwverwerking. Door het te lezen ziet het meisje in dat de tijd tot stilstand is gekomen toen haar vader stierf. Ze is ouder geworden, al bijna twaalf, maar vanbinnen nog steeds dat boze, verdrietige meisje van tien. Dat inzicht zet de klok weer in beweging. De vader helpt zijn dochter via het sprookje haar verdriet te verwerken.
Een ontroerend gegeven dat invoelbaar is uitgewerkt. Matti zou alleen iets bondiger mogen formuleren; ze neemt wel erg ruim de tijd om sfeer op te roepen. Toch is met haar een verteller is opgestaan van het soort waar we er in de Nederlandse jeugdliteratuur te weinig van hebben. Ze levert precies de juiste combinatie tussen een goed uitgedachte, literaire vorm en een indrukwekkend verhaal, dat de aandacht tot het eind vasthoudt.
Lees ook de recensies over andere boeken van Truus Matti:
 This review is available in English. Please click here.
|