 |
Dat de eerste zin van een boek de lezer meteen moet grijpen, heeft debutant Martijn Niemeijer goed begrepen: "Pa en ma zijn dood. Sinds vanmiddag." Aan het woord is Ros(witha).
Op het politiebureau vertelt ze openhartig aan agente Fairouz over de periode die aan de gewelddadige dood van haar ouders voorafging.
In die lange flashbacks leren we haar kennen als een eenzaam, fantasierijk kind dat buiten schooltijd door de stad zwerft en overal 'afvaltuintjes' inricht: ze maakt slingers van gevonden bierdopjes, maakt opstellingen van weggegooide pennen en batterijen en vouwt bloemen van het zilverpapier uit sigarettenpakjes.
Meteen vallen de beeldende stijl en rake observaties op: "Pinken zijn rare dingen. Terwijl de rest van je vingers al het werk opknappen, bewegen ze maar een beetje mee."
Waarom Ros zoveel op straat is, wordt langzamerhand duidelijk. Mooi dat Niemeijer niet in een keer opheldering verschaft, maar steeds iets meer van Ros' moeilijke thuissituatie laat doorschemeren: als juf vraagt of het wel goed met haar gaat, omdat ze al twee weken dezelfde broek aan heeft, of als Ros haar speelgoed bij haar tante Jill in bewaring geeft, omdat haar moeder het wil verkopen. "Heeft ze geld nodig voor die stomme gokkast?", vraagt Jill. En als Ros 's avonds in bed ligt en haar ouders tekeer hoort gaan: "Het is zo moeilijk om niet te denken aan de Grote Ruzie vorig jaar. Toen pa zo hard sloeg dat ma een week op bed lag."
Heftige kost, maar Niemeijer beschrijft Ros vooral tijdens haar zwerftochten door de stad. Die kabbelen juist en gaan daardoor wat vervelen, temeer omdat je eigenlijk meer wilt weten over Ros' gezin dan over die afvaltuintjes.
Via die tuintjes krijgt Ros contact met de dakloze Floriaan, die er kunstwerkjes van ijzerdraad en briefjes voor haar achterlaat. Hoewel ze elkaar pas aan het eind van het boek ontmoeten, zijn Ros en Floriaan (wiens levensverhaal is geënt op dat van Defensie-klokkenluider Fred Spijkers) elkaar via de tuintjes tot steun.
De vlotte afwikkeling van het verhaal en vooral de manier waarop Ros met de dood van haar ouders omgaat overtuigen psychologisch niet helemaal, maar Niemeijer laat wel een veelbelovende nieuwe stem horen.
Martijn Niemeijer: Wat niemand ziet. Leopold, 148 blz. € 13,99. Vanaf 12 jaa
|